“Herbestemmen van bestaande gebouwen, of dat nu historische gebouwen zijn of niet, is sowieso duurzaam. Want je vertrekt vanuit bestaande volumes en bouwt dus geen nieuwe volumes om nieuwe woongelegenheid te creëren.” Zo vertellen Berit en Frederik over de rol van duurzaamheid in een herbestemmingsproces.
Erfgoed en duurzaamheid: een boeiend spanningsveld
Wat betekent duurzaamheid voor Istoir?
Frederik: “Duurzaamheid zit vervat in heel onze bedrijfsvoering. Op vlak van ontwikkeling zien we duurzaamheid als ‘het vertrekken vanuit bestaande gebouwen’. We zetten niet in op nieuwbouw, maar vertrekken vanuit een bestaande situatie, wat hoe dan ook duurzaam is.”
“Daarnaast vinden we duurzaamheid ook terug in de nutsvoorzieningen. We gaan actief nadenken hoe we elektriciteit, ventilatie, verwarming, water … zo efficiënt mogelijk kunnen organiseren en integreren in onze projecten. Een beheersysteem per project moet het verbruik in kaart brengen en ons zo functioneel mogelijk helpen om te springen met hernieuwbare energie.”
Berit: “Verder spelen de mooie tuinen of parken van onze projecten ook een belangrijke rol. Door de natuur in stand te houden, creëren we meer biodiversiteit én zorgen we voor extra verkoeling in de zomer via schaduw van bomen en struiken. Het aanwezige groen zorgt voor rust en heeft een positief effect op de mentale en fysieke gezondheid van de bewoners.”
“Ik geloof dat het besef groeit dat we duurzamer moeten wonen en leven.”
Waarom is duurzaamheid belangrijk in een herbestemmingsproject?
Berit: “We willen zoveel mogelijk originele elementen behouden in een pand. Maar tegelijk moeten we het pand ook klaarmaken voor de toekomst door het te upgraden naar de hedendaagse energie- en comfortnormen. En daarvoor hebben we nu eenmaal energetische technieken nodig, die de gebouwen klaarmaken en in stand houden voor een langere tijd. We trekken de geschiedenis naar het heden, en verlengen ze naar de toekomst.”
Met duurzaamheid gaat vaak een hogere prijs gepaard. Is die meerprijs een struikelblok?
Berit: “Nauwelijks. Mensen weten dat ze moeten investeren in duurzame technieken om te voldoen aan de verstrengde regels en normen. Daarnaast geloof ik ook dat het besef groeit dat we duurzamer moeten wonen en leven. Bovendien weet men nu ook wel dat een duurzamer en beter E-peil, een grotere besparing op langere termijn zal zijn.”
“Hernieuwbare energie zou vandaag nog veel meer geïntegreerd moeten kunnen worden in erfgoedprojecten.”
Het trekt mensen ook over de streep om voor Istoir te kiezen?
Berit: “Absoluut, wij zouden ons huiswerk niet goed doen als we onze panden niet zouden klaar maken voor de toekomst. Je kunt niet enkel de moulures bewaren en de trap in zijn glorie herstellen. Je moet echt de structuur en de volledige schil van de gebouwen aanpakken.”
Frederik: “In de Koetshuizen bijvoorbeeld speelt, naast het behoud van de authentieke gevel, ook de geothermie een cruciale rol in de verkoop van de wooneenheden.”
Welke grote uitdagingen zijn er bij het verduurzamen van een nieuw pand?
Frederik: “Hernieuwbare energie zou vandaag nog veel meer geïntegreerd moeten kunnen worden in erfgoedprojecten. Zonnepanelen die niet zichtbaar zijn vanop het openbare domein, zouden bijvoorbeeld geen issue meer mogen zijn, of het esthetisch verantwoord plaatsen ervan zou men in specifieke gevallen meer mogelijk kunnen maken. Oudere criteria en regels spelen duidelijk nog een belangrijke rol, maar zouden flexibeler afgetoetst kunnen worden naar het heden.”
Berit: “Daarnaast is er vandaag al veel keuze in natuurlijke materialen om mee te bouwen, maar die materialen zijn vaak nog te weinig ingeburgerd bij de meeste aannemers. Ook de meerprijs van deze biologische materialen maakt dat ze nog niet vaak genoeg gebruikt worden.”
“Mensen beseffen dat ze moeten investeren in duurzame technieken om te voldoen aan de verstrengde regels en normen.”
Durven jullie een voortrekkersrol opnemen of een standpunt innemen over duurzaamheid?
Berit: “We kunnen absoluut een voorbeeld zijn. De omvang van het warmtenet in Potuit is een voorbeeld voor andere grote projecten. Of de opvang van het regenwater op eigen terrein, zonder lozing naar de openbare riolering. In de Koetshuizen deden we een uitgebreide studie over de zoutproblematiek in de gevel. Met de oplossing die uit de studie voortkwam, konden we de gevel in ere herstellen en volledig behouden.”
Wat zijn jullie ambities op vlak van duurzaamheid?
Frederik: “Het waterverbruik moeten we nog beter managen. We willen zorgen voor minder nodeloze afvoer naar openbare rioleringen, door voldoende recuperatie en buffering te voorzien op eigen terrein. In drogere maanden komt die recuperatie dan ook heel goed van pas. Het douchewater opvangen, en gebruiken om wc’s door te spoelen, is hiervan een heel concreet voorbeeld.”