Architecten Mieke Goegebuer van Juxta uit Gent en Jonas Van de Walle van Bildt uit Roeselare werken samen aan de herbestemming van het voormalig Karmelklooster in Brugge. Wij vroegen het duo architecten waarom ze het zo interessant vinden om te werken met historische panden.
Wat maakt het werken met oude panden zo boeiend?
Mieke Goegebuer, Juxta: “Erfgoed restaureren is mijn lang leven!”
Jonas Van de Walle, Bildt: “Bij oude panden krijg je een heleboel cadeau waar geen discussie over is: karakter, de omgeving, grote hoogtes, de lichtinval …”
Waarom is de herbestemming van gebouwen zo belangrijk/nuttig?
Mieke: “Een historisch pand kan maar tot leven komen als je er een geschikte bestemming voor hebt. Dan kan je het erfgoed een mooie levendige toekomst geven.”
Wat is de visie achter de reconversieplannen van het Karmelklooster?
Jonas: “Het gebouwbestand van Karmel is in fases tot stand gekomen. We willen elk historisch volume zichzelf laten zijn en niet overal dezelfde saus over gieten.”
Mieke: “Hoe ouder de elementen zijn, hoe strenger we erop toekijken dat ze bewaard blijven."
“We vertrekken vanuit de historie: welke volumes waren belangrijk? Die willen we laten spreken.”
Hoe pakken jullie zo’n project aan?
Jonas: “Alles begint met een grondige analyse, die is sturend voor het ontwerp. Welke materialen zijn aanwezig, hoe zit de structuur in elkaar en hoe gezond is het gebouw? Dan is er ruim overleg met Istoir en natuurlijk ook met de dienst erfgoed van stad Brugge over het ontwerp. Alleen zo wordt een evenwichtig en gedragen project gerealiseerd."
Hoe zorgen jullie ervoor dat de authenticiteit van het gebouw behouden blijft?
Mieke: “We vertrekken vanuit de historie: welke volumes waren belangrijk? Die willen we laten spreken.”
Jonas: “Juist, de gebedszaal en de kapel gaan we niet opdelen in kleinere volumes. Hier willen we de ruimtelijkheid behouden. Op de begane grond zal de bezoeker in een antichambre binnenkomen waar hij een glimp van de mooie kloostertuin opvangt. In de tuin laten we de exotische bomen staan die de zusters missionarissen meebrachten uit Japan.”
Mieke: “Waar we kunnen gaan we bestaande materialen behouden, zoals de moerbalken en de spanten van de dakstructuur. De ramen gaan we vernieuwen naar model en voorzien van dubbel glas. We behouden de authentieke verhoudingen van de ramen. Nieuwe elementen zoals verluchtingsroosters werken we aan de binnengevels vakkundig weg zodat de schoonheid van de straatgevel blijft zoals vroeger.”
"We willen elk historisch volume zichzelf laten zijn en niet overal dezelfde saus over gieten."
Welke grote uitdagingen komen kijken bij de herbestemming?
Jonas: “Karmel is organisch gegroeid doorheen de tijd. Eerst was het een distilleerderij, daarna een klooster. We zijn benieuwd hoe het gebouw zich zal prijsgeven eens de werken gestart zijn. Een ding is zeker: het ontwerpen zal niet stoppen bij het indienen van het aanbestedingsdossier.”
Mieke: “Het komt erop aan te weten waar je de historie kan vinden. We gaan het gebouw ontdoen van alle ballast en de storende ingrepen uit de 20e eeuw, zodat het gebouw weer puur en zuiver staat. Op het moment dat we deze ballast verwijderen, zullen de verrassingen opduiken.”
Welke rol speelt duurzaamheid in de verbouwing van een oud pand?
Jonas: “Hierin zijn we heel ambitieus; het dak en de gevels worden natuurlijk perfect geïsoleerd. Er komt een degelijke verluchting. Verwarmen doen we met mini-warmtepompen en verticale boringen.”
Mieke: “Er komt ook maximale regenwaterrecuperatie, het grote dakoppervlak levert veel water op. Dat kan dienen om toiletten door te spoelen en voor de bevloeiing van de tuin.”